Page 26 - Nowe słowa na start! 8 - język polski, podręcznik

Spotkanie z lekturą WIESZ, UMIESZ, ZDASZ

12
12 dwókonna Właśnie dwókonną bryką wjechał młody panek
pisownia zgodna I obiegłszy dziedziniec zawrócił przed ganek, [...]
z dawną ortografią
13 zaszczepka We dworze pusto: bo drzwi od ganku zamknięto
13
rodzaj skobla, zamka Zaszczepkami i kołkiem zaszczepki przetknięto.
14 od powicia
od urodzenia Podróżny do folwarku nie biegł sług zapytać;
15 Kościuszko Odemknął, wbiegł do domu, pragnął go powitać.
Tadeusz Kościuszko, Dawno domu nie widział, bo w dalekim mieście
przywódca insurekcji
z 1794 r., od jego Kończył nauki, końca doczekał nareszcie.
nazwiska nazywanej Wbiega i okiem chciwie ściany starodawne
kościuszkowską – było Ogląda czule, jako swe znajome dawne.
to powstanie zbrojne
przeciwko Rosji, Też same widzi sprzęty, też same obicia,
14
a potem także przeciw Z któremi się zabawiać lubił od powicia ;
Prusom, wywołane Lecz mniej wielkie, mniej piękne, niż się dawniej zdały.
w reakcji na II rozbiór
Polski I też same portrety na ścianach wisiały.
15
16
16 czamarka Tu Kościuszko w czamarce krakowskiej, z oczyma
długa męska
szata, noszona Podniesionymi w niebo, miecz oburącz trzyma; [...]
17
przez szlachciców Siedzi Rejtan żałośny po wolności stracie [...].
od czasów panowania Dalej Jasiński , młodzian piękny i posępny,
18
Stanisława Augusta 19
Poniatowskiego Obok Korsak , towarzysz jego nieodstępny,
20
21
17 Rejtan Stoją na szańcach Pragi , na stosach Moskali ,
Tadeusz Rejtan, poseł, Siekąc wrogów, a Praga już się wkoło pali.
który próbował
nie dopuścić Nawet stary stojący zegar kurantowy 22
do zatwierdzenia przez W drewnianej szafie poznał u wniścia alkowy 23
sejm I rozbioru Polski
18 Jasiński I z dziecinną radością pociągnął za sznurek,
Jakub Jasiński, generał By stary Dąbrowskiego usłyszeć mazurek.
podczas insurekcji Tadeusz i Zosia na tle dworku
kościuszkowskiej w Soplicowie.
19 Korsak Biegał po całym domu i szukał komnaty, Kadr z filmu Pan Tadeusz,
Tadeusz Korsak, Gdzie mieszkał dzieckiem będąc, przed dziesięciu laty. reż. Andrzej Wajda, 1999 r.
w trakcie insurekcji
z 1794 r. dowodził
pospolitym ruszeniem
w okolicach Wilna
20 na szańcach Pragi
podczas insurekcji
kościuszkowskiej
Rosjanie zdobyli
warszawską Pragę
i dokonali rzezi ludności
cywilnej; podczas
obrony Pragi zginął
m.in. Jakub Jasiński
21 Moskale
tu: Rosjanie
22 zegar kurantowy
zegar z mechanizmem
wygrywającym
melodię
23 u wnijścia alkowy
przy wejściu do pokoju
sypialnego

76